درد مقعد یکی از مشکلات شایع و در عین حال نگران‌کننده‌ای است که بسیاری از افراد در مقاطع مختلف زندگی خود آن را تجربه می‌کنند. این درد می‌تواند خفیف و گذرا باشد یا به‌صورت مزمن و آزاردهنده ادامه یابد. آشنایی با علت درد مقعد اهمیت زیادی دارد، زیرا این عارضه می‌تواند ناشی از عوامل ساده‌ای مانند یبوست یا بواسیر باشد و گاهی نیز به مشکلات جدی‌تری همچون شقاق، آبسه یا حتی بیماری‌های گوارشی اشاره داشته باشد. از آن‌جایی که بی‌توجهی به این درد ممکن است روند درمان را سخت‌تر کند، شناخت علائم و دلایل احتمالی آن، نخستین گام برای انتخاب روش درمانی مناسب محسوب می‌شود. در این مقاله به بررسی مهم‌ترین علل درد مقعد و راه‌های تشخیص آن خواهیم پرداخت.
بیشتر بخوانیم درباره 
لاپاراسکوپی کیسه صفرا
فهرست مطالب
علت درد مقعد چیست؟
علت درد مقعد را می توان وجود بواسیر، آبسه مقعد، فیستول، کیست مویی یا بیماری های التهابی روده عنوان کرد. در واقع مقعد ناحیه ای سرشار از عوامل میکروبی است و احتمال ایجاد بیماری در آن بیشتر از دیگر نقاط بدن خواهد بود. این بیماری ها همان طور که اشاره شد، دلایل مختلفی دارند. در برخی موارد کم خطر بوده و با درمان در کوتاه مدت رفع می شوند.
اما برخی دیگر ممکن است نشان دهنده بیماری های جدی باشد که نباید آن را دست کم گرفت. به هر حال داشتن اطلاعات در این زمینه به شما کمک خواهد کرد که تا حدی علت درد مقعد را بشناسید و نسبت به درمان آن اقدام نمایید. ما نیز در این مقاله سعی کرده ایم تا مطالبی را در رابطه با این موضوع در اختیار شما قرار دهیم.
دلایل اصلی درد مقعدی عبارتند از:
بواسیر (هموروئید)
تورم یا گشاد شدن رگ‌های ناحیه مقعد که می‌تواند باعث درد، خارش، خونریزی و احساس سنگینی شود. اطلاعات کامل درباره درمان بواسیر در این صفحه موجود است.شقاق مقعدی (فیشر)
ترک یا زخم کوچک در دیواره مقعد که معمولاً به‌دلیل یبوست یا دفع مدفوع سفت ایجاد می‌شود و هنگام اجابت مزاج درد و سوزش شدیدی به همراه دارد. اطلاعات کامل درباره درمان شقاق مقعد در این صفحه موجود است.آبسه مقعدی
عفونت چرکی در اطراف مقعد که باعث درد شدید، تورم، قرمزی و گاهی تب می‌شود.فیستول مقعدی
ایجاد مجرایی غیرطبیعی بین داخل کانال مقعد و پوست اطراف آن که اغلب پس از آبسه رخ می‌دهد و با درد و ترشحات همراه است. اطلاعات کامل درباره لیزر فیستول در این صفحه موجود است.یبوست و مدفوع سفت
فشار زیاد هنگام دفع و عبور مدفوع خشک و سخت می‌تواند باعث آسیب به ناحیه مقعد و ایجاد درد شود.بیماری‌های التهابی روده (مثل کرون و کولیت اولسراتیو)
این بیماری‌ها گاهی موجب التهاب و درگیری مقعد می‌شوند که با درد، خونریزی و دفع غیرطبیعی همراه است.زگیل یا توده‌های مقعدی
وجود زائده‌ها یا توده‌ها در اطراف مقعد می‌تواند احساس درد، فشار یا ناراحتی ایجاد کند.تروما یا آسیب فیزیکی
وارد شدن ضربه، جراحی یا فعالیت‌هایی که باعث کشیدگی عضلات ناحیه مقعد شوند نیز می‌تواند منجر به درد شود.
بیشتر بخوانیم درباره لیزر فیشر
علت درد مقعد در دوران بارداری
هنگامی که باردار هستید، رحم شما بزرگ شده و باعث ایجاد فشار زیادی بر مقعد می شود. این فشار در نهایت منجر به درد در ناحیه مقعد خواهد شد. از طرفی، این فشار اضافی همچنین می تواند باعث هموروئید شده و ایجاد درد در ناحیه مقعد گردد. بهتر است بدانید که، درد مقعدی در دوران بارداری بیشتر در سه ماهه سوم بارداری رخ می دهد، زمانی که کودک شما بزرگتر است. ممکن است فشار بیشتری بر اعصاب مقعد شما وارد کند. انقباضات حین زایمان همچنین می تواند علت درد مقعد شود.
علت درد مقعد بعد از مدفوع
تمامی موارد گفته شده در بالا می تواند از علائم درد مقعد بعد از مدفوع باشند. البته برخی از آنها شایع تر می باشند. برای مثال، شقاق مقعدی یک پارگی کوچک در پوست مقعد است که می تواند در اثر دفع مدفوع بزرگ یا سفت ایجاد شود و به دلیل درد زیاد و آزاردهنده، هر شخصی را وادار به پیدا کردن راه حلی برای درمان شقاق مقعد می‌کند. از علائم آن نیز می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- یک درد شدید و تیز هنگام مدفوع
- یک درد سوزش که تا چند ساعت بعد از مدفوع وجود دارد.
- یکی دیگر از علائم شایع، بواسیر است.
بواسیر یا هموروئید چیست؟ رگ های خونی متورمی هستند که در داخل یا اطراف پایین (مقعد) یافت می شوند. اغلب تصور می شود که آنها به دلیل فشار بر روی توالت در نتیجه یبوست ایجاد می شوند. از جمله علائم هموروئید نیز می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- خونریزی بعد از مدفوع
- خارش مقعد
- احساس می کنید که توده ای در داخل یا اطراف مقعد شما وجود دارد
- داشتن درد و قرمزی در اطراف مقعد
- درد مقعد، اگر خونرسانی به توده مسدود شود
علت درد مقعد در آقایان
علت درد مقعد در آقایان نیز می تواند به بیماری های مانند هموروئید، شقاق مقعد، آبسه مقعد، تورم پروستات و تومورهای مقعدی برگردد. این موارد در بخش های قبلی توضیح داده شد. با این حال دو مورد تورم پروستات و تومورهای مقعدی از دیگر علت های درد مقعدی در آقایان خواهد بود. به خصوص کسانی که از سوند و تجهیزات پزشکی در مجرای ادرار استفاده کرده اند؛ معمولا بیشتر در معرض این عارضه قرار خواهند گرفت. در هر صورت بهتر است اگر درد شدیدی در تمام طول روز احساس می شود یا در هنگام مدفوع احساس ناراحتی زیادی بوجود می آید. بایستی به پزشک مراجعه شود تا علت دقیق مورد بررسی قرار گیرد.
علت درد مقعد در کودکان
علت درد مقعد در کودکان می تواند ناشی از اسهال یا یبوست باشد. یکی دیگر از علل شایع، پارگی در پوشش پایین رکتوم است که در اثر یک آسیب جزئی مانند خاراندن یا دفع مدفوع سفت ایجاد می‌شود. به این مورد شقاق مقعدی می گویند. برخی دلایلی که باعث می شود تا کودک به این عارضه مبتلا گردد عبارت است از:
- فعالیت کم کودک
- کمبود مایعات به خصوص آب
- عدم مصرف فیبر و سبزیجات و برنامه غذایی نادرست
- رعایت نکردن بهداشت
- وجود انگل و بیماری های گوارشی
- اسهال مزمن
برای درمان می توان از درمان های خانگی استفاده کرد یا به پزشک خود مراجعه کنید. درمان های خانگی معمولا با تغییر در برنامه غذایی و ورزش و نشستن کودک درون تشت آب گرم به مدت 10 دقیقه خواهد بود. در صورتی که با این موارد معضل کودک شما رفع نشد؛ بهتر است به پزشک مراجعه شود و تحت نظر یک پزشک حرفه‌ای به پیدا کردن علت خارش مقعدی یا درد مقعدی پرداخته شود.
درد مقعدی ناشی از کرمک در بزرگسالان
اگرچه کرمک (Enterobius vermicularis) بیشتر به عنوان یک انگل شایع در کودکان شناخته می‌شود، اما بزرگسالان نیز ممکن است به آن مبتلا شوند و علائمی مانند خارش و گاهی درد مقعدی را تجربه کنند. در مواردی که آلودگی شدید یا مزمن باشد، حرکات مکرر کرم‌ها به‌ویژه هنگام شب ممکن است باعث تحریک مداوم، التهاب و در نهایت احساس درد در ناحیه مقعد شود. گاهی اوقات این درد با سوزش یا احساس قلقلک نیز همراه است. ابتلا به کرمک می‌تواند از طریق تماس مستقیم با فرد آلوده یا استفاده از وسایل شخصی مشترک مانند ملحفه، لباس زیر یا حوله منتقل شود. برای تشخیص دقیق معمولاً آزمایش نوار چسب یا مشاهده بالینی توصیه می‌شود. درمان با داروهای ضد انگل مانند مبندازول انجام می‌گیرد و لازم است تمام اعضای خانواده هم‌زمان درمان شوند تا از آلودگی مجدد جلوگیری شود. همچنین رعایت بهداشت شخصی، شست‌وشوی دست‌ها و تعویض منظم لباس زیر در کنترل علائم بسیار مؤثر است.
علت درد مقعد در دوران پریود
دوران پریود معمولا با تغییرات هورمونی همراه است که باعث می شود تا دردهای زیادی در نواحی مختلف را احساس کنید. در ناحیه مقعد نیز خون رسانی افزایش یافته و تورم بوجود می آید که موجب تشدید بیماری های مقعدی خواهد شد. اما درد مقعد در دوران پریود ممکن است بیشتر شود و پس از آن به تدریج از بین خواهد رفت. با این حال، علت اصلی خود بر جای می ماند. اما، علت درد مقعد در دوران پریود می تواند دلایل مختلفی داشته باشد:
- افزایش فشار به روده
- تغییرات هورمونی شدید
- اسپاسم عضلات
- بیماری های مقعدی مانند بواسیر، یبوست و…
درمان این عارضه گاها استفاده از روش های خانگی یا دارو برطرف می شود. در صورتی که تشدید این درد نیز ممکن است به درمان هایی نظیر لیزر یا جراحی نیاز گردد.
یافتن علت درد مقعد با مشورت پزشک
یافتن علت درد مقعد اغلب با مراجعه به پزشک امکان پذیر است. اما بیشتر افراد از این کار خودداری می کنند و خجالت می کشند. با این حال، پزشک اطلاعات و تجربه بیشتری در این زمینه دارد و گاها می توانید با یک درمان کوتاه مدت از شر این درد خلاص شوید. دکتر دانش پژوه یکی از پزشکان متخصص و با تجربه در زمینه بیماری های نشیمنگاه می باشد.
ایشان با داشتن بورد تخصصی جراحی فارغ التحصیل پزشکی عمومی از دانشگاه شهید بهشتی و همچنین فارغ التحصیلی بورد تخصصی جراحی از دانشگاه‌علوم پزشکی ایران، علم و دانش فراوانی در درمان این نوع بیماری ها دارند. یکی از خدمات مهم ایشان ارائه سایتی جامع و کامل است که می توانید هر آنچه را درباره این بیماری ها نیاز دارید؛ بدانید. شما می توانید با مراجعه به سایت دکتر دانش پژوه و ارتباط با ایشان به راحتی مشکل خود را رفع کنید.
سوالات متداول علت درد مقعد
علت درد مقعد در کودکان می تواند ناشی از اسهال یا یبوست باشد. یکی دیگر از علل شایع، پارگی در پوشش پایین رکتوم است که در اثر یک آسیب جزئی مانند خاراندن یا دفع مدفوع سفت ایجاد می‌شود. به این مورد شقاق مقعدی می گویند.
هنگامی که باردار هستید، رحم شما بزرگ شده و باعث ایجاد فشار زیادی بر مقعد می شود. این فشار در نهایت منجر به درد در ناحیه مقعد خواهد شد. از طرفی، این فشار اضافی همچنین می تواند باعث هموروئید شده و ایجاد درد در ناحیه مقعد گردد. بهتر است بدانید که، درد مقعدی در دوران بارداری بیشتر در سه ماهه سوم بارداری رخ می دهد، زمانی که کودک شما بزرگتر است. ممکن است فشار بیشتری بر اعصاب مقعد شما وارد کند. انقباضات حین زایمان همچنین می تواند علت درد مقعد شود.
علت درد مقعد را می توان وجود بواسیر، آبسه مقعد، فیستول، کیست مویی یا بیماری های التهابی روده عنوان کرد. در واقع مقعد ناحیه ای سرشار از عوامل میکروبی است و احتمال ایجاد بیماری در آن بیشتر از دیگر نقاط بدن خواهد بود. این بیماری ها همان طور که اشاره شد، دلایل مختلفی دارند. در برخی موارد کم خطر بوده و با درمان در کوتاه مدت رفع می شوند. اما برخی دیگر ممکن است نشان دهنده بیماری های جدی باشد که نباید آن را دست کم گرفت. به هر حال داشتن اطلاعات در این زمینه به شما کمک خواهد کرد که تا حدی علت درد مقعد را بشناسید و نسبت به درمان آن اقدام نمایید.
