ویرایش محتوا

درباره کلینیک دکتر دانش پژوه

دکتر محمد مهدی دانش پژوه
بورد تخصصی جراحی فارغ التحصیل پزشکی عمومی از دانشگاه شهید بهشتی سال ۱۳۶۹
فارغ التحصیلی بورد تخصصی جراحی از دانشگاه‌علوم پزشکی ایران
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران از سال ۱۳۷۴
گذراندن دوره لاپاروسکوپی پیشرفته از دانشگاه تهران جهت جراحی های‌ دستگاه گوارش
گواهی نامه تخصصی آموزش جراحی های دستگاه گوارش، تومورها و سرطان ها با استاپلر
جراح بیمارستا‌ن های دانشگاه تهران ایرانشهر ،پارس ،آزادی، یاس

با ما تماس بگیرید

درمان یبوست

درمان یبوست - دکتر دانش پژوه
درباره دکتر محمد مهدی دانش پژوه
این مقاله به قلم دکتر دانش پژوه نوشته شده است، همراه ما باشید.

آشنایی با دکتر

فهرست مطالب

درمان یبوست روش های مختلفی دارد که اغلب می توان با تغییر رژیم های غذایی و مصرف دارو این مشکل را برطرف نمود. اما در برخی موارد یبوست به حدی سخت و طاقت فرسا خواهد شد که نیاز به مراجعه به پزشک و امتحان روش های دیگر پیدا می شود. با این حال ما در این مقاله قصد داریم تا شما را با برخی از روش های درمان یبوست آشنا کنیم. با ما همراه باشید.
از نظر فنی، یبوست به معنای اجابت مزاج کمتر از سه بار در هفته است. با این حال، تعداد دفعات دفع مدفوع در افراد مختلف می‌تواند به طور قابل توجهی متفاوت باشد. برخی افراد ممکن است چندین بار در روز مدفوع کنند، در حالی که دیگران تنها یک یا دو بار در هفته این کار را انجام می‌دهند. الگوی اجابت مزاج هر فرد منحصر به فرد و طبیعی است، به شرطی که از الگوی معمول خود فاصله نگیرد. صرف نظر از الگوی دفع مدفوع شما، یک واقعیت واضح وجود دارد: هرچه بیشتر قبل از دفع مدفوع صبر کنید، این کار دشوارتر خواهد شد. ویژگی‌های دیگری که معمولاً یبوست را توصیف می‌کنند شامل موارد زیر است:

  • مدفوع شما خشک و سفت است.
  • حرکات روده شما دردناک بوده و دفع مدفوع برایتان مشکل است.
  • احساس می‌کنید که روده‌های خود را به طور کامل تخلیه نکرده‌اید.

بنابراین لازم است در سریعترین زمان ممکن نسبت به درمان یبوست اقدام فرمایید تا از عوارض آن در امان باشید.

درمان یبوست - دکتر دانش پژوه

یبوست چیست؟

یبوست زمانی بوجود می آید که فرد توانایی تخلیه روده بزرگ نداشته باشد. درمان‌های خانگی و تغییر برنامه غذایی می‌تواند به رفع و درمان یبوست کمک کند. اما گاهی اوقات ممکن است به مراجعه به پزشک نیاز داشته باشد. به عبارتی، یبوست می تواند به دلایل زیادی رخ دهد. هر چه غذا در دستگاه گوارش کندتر حرکت کند، روده بزرگ آب بیشتری جذب کرده و مدفوع سفت تر می شود. با این تعریف می توان گفت که اگر فردی در طول هفته کمتر از 3 بار مدفوع کند؛ دچار یبوست شده است. از علائم اصلی یبوست می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • مشکل در دفع مدفوع
  • زور زدن هنگام دفع مدفوع
  • دفع مدفوع کمتر از حد معمول
  • مدفوع توده ای، خشک یا سفت
  • درد و گرفتگی در شکم
  • احساس نفخ
  • حالت تهوع
  • از دست دادن اشتها

یبوست ibs چیست؟

سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) که به عنوان روده عصبی نیز شناخته می‌شود، یکی از اختلالات گوارشی است که با علائمی مانند گرفتگی عضلات، درد شکم، نفخ، اسهال و یبوست مشخص می‌گردد. تقریباً ۱۱ درصد از جمعیت جهان به این بیماری مبتلا هستند که با نشانه‌هایی مانند نفخ، استفراغ، استرس و مدفوع خونی همراه است، اما تنها تعداد کمی از این افراد با علائم شدید مواجه هستند.
تحقیقات نشان می‌دهد که این اختلال زنان را دو برابر بیشتر از مردان تحت تأثیر قرار می‌دهد و احتمال ابتلا به آن با افزایش سن کاهش می‌یابد. در حال حاضر، درمان قطعی برای سندرم روده تحریک‌پذیر وجود ندارد، اما می‌توانید با تغییرات در رژیم غذایی و سبک زندگی، علائم این بیماری را بهبود بخشید. در صورتی که به شکل شدید این اختلال دچار هستید، داروها می‌توانند به شما کمک کنند. این بیماری یکی از انواع اختلالات گوارشی به شمار می‌آید.
علائم سندروم روده تحریک‌پذیر شامل موارد زیر است:

  • تغییرات در عادات روده
  • درد و گرفتگی شکم (که معمولاً پس از دفع مدفوع کاهش می‌یابد)
  • احساس تخلیه نشدن کامل روده بعد از دفع کردن مدفوع
  • خروج مخاط از راست روده
  • نفخ یا تورم شکم
  • نیاز ناگهانی و فوری به استفاده از توالت

این علائم معمولاً پس از غذا خوردن تشدید می‌شوند و ممکن است برای چند روز به شدت ادامه داشته باشند و سپس بهبود یابند یا به طور کامل از بین بروند. همچنین، نشانه‌های سندروم روده تحریک‌پذیر در افراد مختلف متفاوت است و اغلب با برخی دیگر از علائم گوارشی مشابهت دارند و می‌توانند بر بخش‌های مختلف بدن تأثیر بگذارند. علاوه بر این، نشانه‌های دیگری نیز وجود دارند که کمتر در افراد مشاهده می‌شوند، از جمله:

  • تکرر ادرار
  • بوی بد دهان (هالیتوز)
  • سردرد
  • درد در مفاصل یا عضلات
  • خستگی مداوم
  • درد در حین رابطه جنسی (دیس‌پارونی) در زنان
  • قاعدگی‌های نامنظم
  • اضطراب و افسردگی (که معمولاً به دلیل ناراحتی و خجالت از بیماری ایجاد می‌شود)
درمان یبوست - دکتر دانش پژوه

علائم ابتلا به یبوست چیست؟

اگرچه ممکن است برخی افراد تجربه‌های متفاوتی از علائم یبوست داشته باشند، اما از رایج‌ترین نشانه‌های این مشکل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • دشواری در دفع مدفوع
  • احساس فشار در حین دفع
  • کاهش فراوانی دفع مدفوع نسبت به وضعیت معمول.
  • مدفوع به شکل توده‌ای، خشک یا سفت
  • درد و گرفتگی در ناحیه شکم
  • احساس نفخ
  • حالت تهوع
  • کاهش اشتها
  • دفع مدفوع کمتر از سه بار در هفته

علاوه بر این علائم، توصیه می‌شود در صورت عدم بهبود وضعیت یا مشاهده موارد زیر، حتماً با پزشک مشورت کنید:

  • خونریزی از راست روده
  • مشاهده خون در مدفوع
  • درد شکم به‌طور مداوم
  • درد در ناحیه پایین کمر
  • احساس گاز در شکم
  • استفراغ
  • تب
  • کاهش وزن غیرطبیعی
  • تغییر ناگهانی در الگوی حرکات روده

تشخیص یبوست چگونه است؟

پزشک شما ممکن است بدون نیاز به آزمایش‌های خاص، یا با توجه به نیازها و شرایط شما، آزمایش‌های مختلفی را تجویز کند. نوع آزمایش‌ها و روش‌های درخواستی به علائم، سابقه پزشکی و وضعیت کلی سلامت شما و نیازهای تشخیصی‌تان بستگی دارد. در بسیاری از موارد، برای تشخیص نیازی به انجام آزمایش‌های زیاد نیست، اما ارائه‌دهنده خدمات بهداشتی ممکن است بر اساس علائم شما، اقداماتی اضافی انجام دهد.

آزمایشات آزمایشگاهی
آزمایش خون و ادرار می‌توانند نشانه‌هایی از کم‌کاری تیروئید، کم‌خونی و دیابت را نشان دهند. همچنین، نمونه مدفوع می‌تواند علائم عفونت، التهاب و سرطان را بررسی کند.

آزمایشات تصویربرداری
پزشک ممکن است برای شناسایی علل احتمالی یبوست شما، از اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT)، تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI) یا سایر آزمون‌های تصویربرداری مانند سری دستگاه گوارش تحتانی استفاده کند. با این حال، این آزمون‌ها معمولاً برای همه بیماران ضروری نیستند.

کولونوسکوپی
پزشک شما ممکن است کولونوسکوپی یا سیگموئیدوسکوپی را انجام دهد که به منظور مشاهده داخل روده بزرگ با استفاده از یک دستگاه خاص صورت می‌گیرد. در این فرآیند، ممکن است نمونه‌ای از بافت (بیوپسی) برای بررسی سرطان یا مشکلات دیگر گرفته شود و همچنین هرگونه پولیپ موجود حذف گردد.
مطالعات ترانزیت روده کولورکتال
این آزمایش‌ها شامل مصرف مقدار کمی از یک ماده رادیواکتیو، چه به صورت قرص و چه در وعده غذایی، و سپس پیگیری زمان و نحوه حرکت این ماده در روده شما می‌باشد.

سایر آزمایش‌های عملکرد روده
پزشک ممکن است آزمایش‌هایی را تجویز کند که بررسی کنند مقعد و رکتوم شما چقدر می‌توانند مدفوع را نگه دارند و آزاد کنند. این آزمایش‌ها شامل نوع خاصی از اشعه ایکس (دفکوگرافی) است که برای شناسایی علل اختلال عملکرد خروجی یبوست انجام می‌شود و همچنین شامل قرار دادن یک بالون کوچک در رکتوم شما (تست دفع بالون و مانومتری آنورکتال) می‌باشد.

درمان یبوست - دکتر دانش پژوه

علت یبوست چیست؟

یبوست معمولاً زمانی اتفاق می‌افتد که مدفوع به آرامی در دستگاه گوارش حرکت می‌کند یا نمی‌تواند به‌طور مؤثر از راست روده خارج شود، که این موضوع ممکن است منجر به سفت و خشک شدن مدفوع گردد. علاوه بر این موارد، برای آشنایی بیشتر با عارضه یبوست، باید به دلایل احتمالی دیگری نیز اشاره کرد که شایع‌ترین آن‌ها عبارتند از:

  • کمبود فیبر در رژیم غذایی
  • عدم مصرف کافی مایعات
  • نشستن یا دراز کشیدن به مدت طولانی
  • عدم فعالیت بدنی و ورزش
  • تغییرات در رژیم غذایی یا برنامه روزانه
  • عوارض جانبی ناشی از مصرف داروها
  • استرس و اضطراب زیاد
  • افسردگی
  • یبوست در دوران بارداری
  • اختلالات عملکردی سیستم گوارش، نظیر سندرم روده تحریک‌پذیر
  • بیماری سلیاک
  • آسیب‌های نخاعی و مغزی
  • دیابت
  • تغییرات هورمونی مانند کم‌کاری تیروئید
  • التهاب ناشی از بیماری دیورتیکول یا پروکتیت
  • انسداد روده، مانند انسداد آنورکتال و تومورها
  • مشکلاتی نظیر اسکلروز، بیماری پارکینسون، آسیب نخاعی و سکته

علت یبوست در زنان

این عارضه در زنان نسبت به مردان بیشتر مشاهده می‌شود، به‌ویژه در زمان‌های خاصی مانند بارداری، روزهای قبل از قاعدگی و پس از یائسگی که احتمال بروز آن به طور قابل توجهی افزایش می‌یابد. به نظر می‌رسد که این موضوع به تأثیر هورمون‌های زنانه بر روی دستگاه گوارش مرتبط باشد. هورمون پروژسترون به عنوان یک هورمون ریلکس‌کننده عمل کرده و سرعت حرکت روده‌ها را کاهش می‌دهد.
همچنین، حرکت کندتر غذا در روده‌های زنان نسبت به مردان نیز می‌تواند از دیگر دلایل این عارضه باشد. یکی از مهم‌ترین زمان‌هایی که زنان با یبوست مواجه می‌شوند، دوران بارداری است. در این دوره، افزایش سطح هورمون پروژسترون عامل اصلی بروز یبوست محسوب می‌شود.

یبوست بعد از اسهال

یبوست پس از اسهال یکی از وضعیت‌هایی است که ممکن است به دلیل تغییرات در سیستم گوارشی، به‌ویژه پس از تجربه اسهال شدید یا طولانی‌مدت، به وجود آید. در بسیاری از موارد، این مشکل موقتی بوده و به‌طور طبیعی پس از بهبودی اسهال رفع می‌شود. با این حال، در برخی افراد، این وضعیت ممکن است ادامه یابد یا به عوارض دیگری منجر شود.
یبوست پس از اسهال معمولاً به دلایل متعددی بروز می‌کند. مهم‌ترین عوامل مؤثر در این مشکل به شرح زیر است:

تغییرات در رژیم غذایی
بعد از تجربه اسهال، بسیاری از افراد به مصرف غذاهای سبک و کم‌چرب تمایل پیدا می‌کنند تا از تحریک بیشتر روده جلوگیری کنند. این تغییرات می‌توانند منجر به کاهش میزان فیبر و مایعات در رژیم غذایی شوند که خود عاملی کلیدی در بروز یبوست است. به‌طور خاص، کاهش مصرف میوه‌ها، سبزیجات، حبوبات و غلات سبوس‌دار می‌تواند حرکات روده را کاهش داده و در نتیجه یبوست ایجاد کند.

از دست دادن آب و الکترولیت‌ها
اسهال می‌تواند منجر به از دست دادن شدید آب و الکترولیت‌ها شود. پس از بهبودی، روده‌ها ممکن است به مدت کوتاهی در جذب صحیح آب و مواد غذایی دچار مشکل شوند. این وضعیت می‌تواند به یبوست منجر شود، زیرا بدن نیاز به زمان دارد تا تعادل مایعات و الکترولیت‌ها را دوباره برقرار کند. همچنین، کم‌آبی می‌تواند به خشکی مدفوع و کاهش تحرک روده‌ها منجر شود.

مصرف داروها
برخی داروها، به ویژه آن‌هایی که برای درمان اسهال تجویز می‌شوند، ممکن است عوارض جانبی مانند یبوست را به همراه داشته باشند. داروهایی نظیر داروهای ضد اسهال (مانند لوپرامید)، ضد التهاب‌ها و برخی آنتی‌بیوتیک‌ها می‌توانند در این زمینه مؤثر باشند.
عفونت‌های معده و روده از جمله عواملی هستند که می‌توانند به اسهال شدید منجر شوند. پس از بهبودی از عفونت، برخی افراد ممکن است با مشکلاتی نظیر یبوست مواجه شوند. این تغییرات به ویژه در مواقعی که روده‌ها دچار التهاب یا آسیب شده‌اند، بیشتر مشاهده می‌شود. همچنین، عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی می‌توانند عملکرد روده‌ها را مختل کرده و نیاز به زمان برای بازگشت به حالت طبیعی داشته باشند.

سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS)
افرادی که به این سندرم مبتلا هستند، ممکن است پس از تجربه اسهال، دچار یبوست شوند. IBS یک اختلال گوارشی است که باعث تغییر در قوام و فواصل حرکات روده می‌شود. برخی از مبتلایان به IBS ممکن است نوساناتی بین اسهال و یبوست را تجربه کنند.

اضطراب و استرس
اضطراب و استرس نیز تأثیر مستقیمی بر عملکرد دستگاه گوارش دارند. در برخی افراد، استرس می‌تواند مشکلات گوارشی مانند اسهال یا یبوست را تشدید کند. اگر فرد به طور مزمن تحت استرس باشد، این تأثیرات می‌توانند طولانی‌مدت و حتی مزمن شوند.

مشکلات هورمونی و بارداری
تغییرات هورمونی در دوران بارداری می‌توانند باعث کاهش فعالیت روده‌ها و در نتیجه یبوست شوند. افزایش هورمون پروژسترون در این دوران می‌تواند منجر به شل شدن عضلات روده و کاهش تحرک آن‌ها گردد. به همین دلیل، بسیاری از زنان باردار ممکن است با مشکل یبوست مواجه شوند، که این وضعیت ممکن است حتی پس از بروز اسهال نیز ادامه یابد.

درمان یبوست - دکتر دانش پژوه

آیا بروز یبوست میتواند ارثی باشد؟

علل یبوست متعددند و ارثی بودن یبوست کاملاً معلوم نیست. با این حال، برخی مطالعات نشان می دهند که برخی از عوامل ژنتیکی می توانند به افزایش خطر یبوست در برخی افراد کمک کنند. به عنوان مثال، برخی بیماری های ژنتیکی مانند بیماری هیرشسپرونگل، سندرم کراون، سندرم ایزاک و نارسایی عملکرد کلیه می توانند عاملی در ایجاد یبوست شوند. اما بیشتر موارد یبوست با تغذیه نامناسب، کمبود آب، نقص فعالیت بدنی و مصرف بیش از حد داروها مرتبط هستند. بنابراین، اگر افرادی در خانواده شما دچار یبوست هستند، این به معنای این نیست که شما نیز به همین مشکل مبتلا خواهید شد.

درمان یبوست امکان پذیر است؟

درمان یبوست معمولاً با تغییرات در رژیم غذایی و سبک زندگی آغاز می‌شود تا سرعت حرکت مدفوع در روده بزرگ افزایش یابد، به ویژه زمانی که یبوست هنوز به شدت و مزمن نشده است. با این حال، در برخی موارد، درمان یبوست ممکن است به روش‌های تخصصی‌تری نیاز داشته باشد. بسته به علت بروز یبوست، پزشک می‌تواند از انواع داروها یا درمان‌های دیگر برای درمان یبوست استفاده کند. در برخی موارد، حتی ممکن است نیاز به جراحی نیز باشد. روش درمانی مناسب برای هر فرد بر اساس شرایط خاص او تعیین می‌شود.

رژیم غذایی
یکی از راه‌های مؤثر در درمان یبوست، رعایت یک رژیم غذایی مناسب است. افزودن بیست تا سی گرم فیبر به وعده‌های غذایی می‌تواند به بهبود این مشکل کمک کند. مصرف مواد غذایی غنی از فیبر مانند حبوبات، غلات، دانه‌ها، سبوس، میوه‌های تازه و سبزیجات بسیار مفید خواهد بود. افرادی که به یبوست مستعد هستند، بهتر است از مصرف خوراکی‌های کم‌فیبر در رژیم غذایی خود پرهیز کنند.

روش‌های درمانی دیگر
درمان یبوست پس از شناسایی علت اصلی آن تعیین می‌شود. اگر علت بیماری به اختلال عملکرد مقعد مربوط باشد، می‌توان از بیوفیدبک برای تحریک ماهیچه‌های کنترل‌کننده حرکات روده استفاده کرد. همچنین، جراحی برداشتن روده بزرگ می‌تواند در درمان افرادی که به تنبلی روده بزرگ مبتلا هستند، مؤثر باشد.

مصرف داروهای ملین برای درمان یبوست

زمانی که رعایت رژیم غذایی مناسب و تغییر در سبک زندگی نتواند به درمان یبوست کمک کند، پزشک متخصص گوارش ممکن است داروهای ملین را برای بیمار تجویز کند. این داروها به طور خاص برای تحریک روده‌های تنبل مؤثر هستند. نوع داروی ملین مورد استفاده بسته به شدت بیماری و تشخیص پزشک تعیین می‌شود.

تغییر در شیوه زندگی
یکی از عوامل مؤثر در درمان بیماری یبوست، تغییر در شیوه زندگی است. نوشیدن آب به مقدار کافی، انجام ورزش منظم و اختصاص زمان مناسب برای اجابت مزاج می‌تواند در پیشگیری و درمان یبوست نقش بسزایی داشته باشد.

پیشگیری از ابتلا به یبوست - دکتر دانش پژوه

عوارض درمان نکردن یبوست

یبوست به‌طور کلی یک وضعیت خطرناک به شمار نمی‌آید، اما در صورتی که مزمن و شدید شود و درمان آن به تأخیر بیفتد، ممکن است به عوارض جدی که در بالا ذکر شد، منجر گردد. از این رو، توجه به علائم یبوست و درمان یبوست در زمان مناسب بسیار حائز اهمیت است.
یبوست مزمن می‌تواند عوارض متعددی به همراه داشته باشد، از جمله:

بواسیر
تلاش برای دفع مدفوع در شرایطی که روده‌ها بسیار خشک هستند، می‌تواند منجر به بروز بواسیر و درد در ناحیه مقعد شود.

ترشح خونی
یکی از عوارض عدم درمان یبوست ترشح خونی است. برخی افراد ممکن است خون‌ریزی از مدفوع را تجربه کنند که این می‌تواند ناشی از خشکی و آسیب به بافت‌های داخلی روده باشد.

افزایش خطر ایجاد آبسه
یبوست مزمن می‌تواند خطر بروز آبسه در روده را افزایش دهد که ممکن است نیاز به درمان یبوست با استفاده از جراحی داشته باشد.

اختلالات تغذیه‌ای
عدم درمان یبوست در زمان مناسب میتواند منجر به اختلالات تغذیه¬ای گردد. این وضعیت می‌تواند به مشکلاتی در جذب مواد مغذی منجر شود و در نتیجه سطح انرژی را کاهش داده و به سلامت کلی آسیب برساند.

مشکلات اجتماعی و روانی
عدم درمان یبوست ممکن است باعث ایجاد استرس و اضطراب شود و به مشکلات اجتماعی و روانی مانند افزایش اضطراب و افسردگی منجر گردد.
علاوه بر این، افرادی که از یبوست مزمن رنج می‌برند، ممکن است کیفیت زندگی پایین‌تری داشته باشند و در انجام فعالیت‌های روزمره خود با مشکلاتی مواجه شوند. توصیه می‌شود با پزشک خود در مورد عوارض احتمالی یبوست مزمن مشورت کرده و راهکارهای درمانی مناسب را بررسی کنید.

یبوست و خونریزی

اگر نسبت به درمان یبوست به موقع اقدام نگردد و نسبت به آن بی تفاوت باشید باعث ایجاد شقاق مقعدی میگردد که میتواند باعث ایجاد خونریزی در هنگام ادرار گردد. علت این امر زور زدن برای دفع مدفوع است که باعث آسیب رساندن به مجرای ادرار و در نتیجه خونریزی میگردد. در نتیجه درمان یبوست در زمان مناسب میتواند از بروز خونریزی مقعدی جلوگیری نماید.

برای درمان یبوست چه چیز هایی بخوریم؟

یکی از روش های درمان یبوست این است که آنچه را که می خورید و می نوشید؛ تغییر دهید. یعنی تغییر برنامه غذایی در درمان یبوست می تواند بسیار کمک کننده باشد. برای مثال:

غذاهای پر فیبر بیشتری بخورید

اگر فیبر بیشتری می خورید یا مکمل فیبر مصرف می کنید، مقدار زیادی آب و مایعات دیگر هم در کنار آنها بنوشید. در مورد آنچه باید بخورید و بنوشید برای کمک به رفع یبوست با پزشک خود مشورت کنید. برای مثال، بسته به سن و جنس شما، بزرگسالان باید 25 تا 31 گرم فیبر در روز دریافت کنند. برخی از منابع فیبر شامل:

  • غلات کامل، مانند نان گندم کامل و پاستا، بلغور جو دوسر و غلات سبوس دار
  • حبوبات مانند عدس، لوبیا سیاه، لوبیا چشم بلبلی، سویا و نخود
  • میوه هایی مانند انواع توت ها، سیب با پوست، پرتقال و گلابی
  • سبزیجاتی مانند هویج، کلم بروکلی، نخود سبز و سبزی جات
  • آجیل، مانند بادام، بادام زمینی و گردو

نوشیدن آب کافی

برای کمک به عملکرد بهتر فیبر، باید آب و سایر مایعات، مانند آب میوه‌ها و سبزیجات طبیعی شیرین شده و سوپ ‌های شفاف بنوشید. نوشیدن آب به اندازه کافی و دیگر مایعات مانند آبمیوه ها نیز راه خوبی برای جلوگیری از کم آبی بدن است. هیدراته ماندن برای سلامت کلی شما مفید است و می تواند به شما در درمان یبوست کمک کند.

فعالیت بدنی منظم داشته باشید

انجام فعالیت بدنی منظم ممکن است به تسکین علائم شما کمک کند. با ورزش کردن و فعالیت های بدنی منجر به سوخت و ساز بیشتر شده و بی شک در درمان یبوست موثر خواهد بود.

درمان یبوست در خانه

راه های زیادی برای درمان یبوست وجود دارد که البته بیشتر این درمان ها نیز خانگی هستند. علاوه بر موارد گفته شده در بالا یک سری موارد دیگر نیز وجود را که در درمان به شما کمک خواهد کرد. برخی از این درمان ها شامل:

قهوه بنوشید به خصوص قهوه کافئین دار: نوشیدن قهوه ممکن است به رفع یبوست کمک کند. در برخی افراد، مصرف قهوه می تواند میل به دستشویی را افزایش دهد. به این دلیل که قهوه ماهیچه های دستگاه گوارش را تحریک می کند.

غذاهای دارای پروبیوتیک بخورید: پروبیوتیک ها میتوانند به جلوگیری از یبوست مزمن کمک کنند. پروبیوتیک ها از نوع باکتری های زنده ای هستند که به شکل طبیعی در روده وجود دارند معمولا فیبرهای غذایی باعث کاهش حجم مدفوع می شوند و با بهبود سلامت دستگاه گوارش اثرات مثبتی در درمان یبوست ایفا می کنند. کنگر، سیر، پیازها، موز و تره فرنگی از جمله این مواد غذایی به شما می آیند.

آلو بخورید: مردم اغلب از آلو و آب آلو به عنوان داروی طبیعی برای یبوست استفاده می کنند. آلو ممکن است سریع ترین راه حل طبیعی موجود باشد.

درمان یبوست نوزادان

نوزادی که یبوست دارد معمولا حرکات روده ای دارد که سفت یا گلوله مانند به نظر می رسد. یبوست در نوزادان موجب ناراحتی آنها شده و در اغلب موارد گریه می کنند. ممکن است نوزاد دفعات دفع مدفوع کمتری نسبت به قبل داشته باشد، به عنوان مثال هر یک تا دو روز یک بار اجابت مزاج داشته باشد تا حد معمول قبلی که سه تا چهار روز در روز بود. درمان یبوست نوزادان به شکل زیر است:

 نوزادان زیر چهار ماه

اگر کودک شما کمتر از چهار ماه دارد، در مورد درمان یبوست با پزشک خود صحبت کنید. برای نوزادان در هر سنی، در صورت وجود علائم یا علائم نگران کننده (مانند درد شدید یا خونریزی مقعدی) همراه با یبوست، سریعا به پزشک مراجعه کنید.

نوزادان بالای چهار ماه

آب میوه: اگر نوزاد شما حداقل چهار ماهه است، می توانید برای درمان یبوست آب میوه های خاصی بدهید. آب آلو، سیب یا گلابی.
شربت ذرت تیره: شربت ذرت تیره صدها سال است که یک درمان عامیانه برای یبوست بوده است.
غذاهای با فیبر بالا: اگر نوزاد شما شروع به خوردن غذاهای جامد کرده است، می توانید غلات جو را جایگزین غلات برنج کنید. همچنین می‌توانید میوه‌ ها و سبزیجات با فیبر بالا (یا پوره‌ها)، از جمله زردآلو، سیب‌زمینی شیرین، گلابی، آلو، هلو، آلو، لوبیا، نخود، کلم بروکلی یا اسفناج را نیز در برنامه غذایی آنها قرار دهید

آیا مصرف آب هویج برای درمان یبوست یبوست نوزادان مناسب است؟

آب هویج یکی از درمان‌های سنتی برای درمان یبوست است و برخی افراد معتقدند که مصرف آن می‌تواند یبوست را بهبود بخشد. با این حال، نظر پزشکان در این خصوص متفاوت است و به طور کلی، مصرف آب هویج به تنهایی نمی‌تواند یبوست را بهبود بخشد و در صورت تأیید توسط پزشک، به عنوان یکی از درمان‌های تکمیلی در کنار داروها و سایر تغذیه‌ها مصرف می‌شود. اگر نوزاد شما به دلیل یبوست به پزشک مراجعه کرده است، پزشک احتمالاً شما را درباره رژیم غذایی و درمان‌های مختلف هشدار داده است. به همین دلیل، بهتر است پیش از مصرف هرگونه دارو یا درمان خاص، با پزشک خود مشورت کنید.

درمان یبوست کودکان

یبوست یکی از مشکلات معمول در سن های مختلف کودکان است، رایج در کودکان در هر سنی است. کودک مبتلا به یبوست ممکن است دفعات دفع مدفوع کمتر از حد نرمال داشته باشد، یا دفع مدفوع او سخت و دردناک باشد. اکثر کودکان مبتلا به یبوست مشکل پزشکی ویژه ای ندارند که باعث یبوست و علائم آن شود. یبوست معمولا با تغییر در رژیم غذایی یا رفتار یا گاهی اوقات با دارو برطرف می شود. می توانید برای درمان یبوست از درمان های خانگی استفاده کنید. اگر درمان خانگی مفید نیست، با پزشک فرزندتان صحبت کنید.

توصیه های غذایی: برای کودک خود یک رژیم غذایی متعادل شامل غذاهای غلات کامل، میوه ها و سبزیجات قرار دهید.

آب میوه: برخی از آب میوه ها می توانند به نرم شدن حرکات روده کمک کنند. این ها عبارتند از آلو، سیب یا گلابی (سایر آب میوه ها چندان مفید نیستند).

مکمل فیبر: ممکن است برای برخی از کودکان توصیه شود. مکمل‌های فیبر به اشکال مختلفی از جمله ویفر، قرص جویدنی، یا فیبر پودری موجود است که می‌توان آن را در آبمیوه مخلوط کرد.

تشویق به عادات سالم توالت کردن: اگر کودک شما آموزش توالت رفتن دارد، او را تشویق کنید که یک یا دو بار در روز بعد از غذا خوردن، تقریبا 10 دقیقه روی توالت بنشیند.

درمان یبوست بعد از زایمان

بعد از زایمان، بسیاری از زنان با مشکل یبوست مواجه می شوند. این مشکل ممکن است به دلیل تغییرات هورمونی، کاهش فعالیت بدنی و نگرانی درباره مراقبت از نوزاد باشد. درمان یبوست بعد از زایمان می تواند شامل روش های غیر دارویی و دارویی باشد. یبوست بعد از زایمان در افراد بسیار شایع است. بسیاری از افراد در دوران بارداری یبوست را تجربه می‌کنند که با اجابت مزاج دشوار مشخص می‌شود و می‌تواند بعد از زایمان ادامه پیدا کند، یا ممکن است برای اولین بار بعد از زایمان ایجاد شود.
برای درمان یبوست بعد از زایمان مواردی که در بالا گفته شد می تواند اثر بخش باشد. یعنی تغییر برنامه غذایی و استفاده از فیبر زیاد به همراه آب فراوان و انجام ماساژ شکمی در بهبودی این عارضه موثر است. همچنین کمی پیاده روی (با سرعت آهسته) می تواند به حرکت روده ها کمک کند. از جمله راهکارهای دارویی درمان یبوست بعد از زایمان میتوان به  استفاده از ملین ها، لاکتولوز و حتی سفیده تخم مرغ اشاره کرد اما مهم این است که پیش از شروع هرگونه درمان دارویی، با پزشک خود مشورت کنید، به خصوص در صورتی که شما در حال شیردهی هستید. همچنین، اگر علائم یبوست شدید است، بهتر است با پزشک خود تماس بگیرید، زیرا ممکن است به داروهای قوی تری احتیاج داشته باشید و یا باید تحت نظارت پزشکی قرار بگیرید.

درمان یبوست در سالمندان

یبوست یا یبوست مزمن مشکلی است که در بسیاری از سالمندان رخ می دهد و می تواند به طور قابل توجهی بر کیفیت زندگی آنها تأثیر بگذارد. در دوران سالمندی به علت تحرک کم و رعایت نکردن برنامه غذایی سالم و استفاده از داروها و شرایط پزشکی مرتبط با سن، یبوست بسیار رایج است. با توجه به اینکه با افزایش تحرک می توان میزان سوخت و ساز بدن را بالا برد و در نهایت به دفع کمک کرد، اغلب سالمندان از آن خودداری می کنند. بنابراین فعالیت های بدنی از جمله پیاده روی هر چند کم هم در درمان یبوست این افراد موثر خواهد بود، اما در برخی موارد میزان یبوست شدیدتر است و نیاز به مشورت با پزشک خواهد بود.
پزشک معمولا با تجویز دارو سعی در رفع این مشکل می کند. به جز داروها، برای درمان یبوست در سالمندان روش های غیر دارویی هم وجود دارد که می تواند بهبود بسیار خوبی در وضعیت یبوست به دنبال داشته باشد. در ادامه به برخی از روش های غیر دارویی برای درمان یبوست در سالمندان اشاره می کنیم:

  1. رژیم غذایی پر فیبر: مصرف مواد غذایی حاوی فیبر زیاد مانند میوه ها، سبزیجات، غلات و نان های پر فیبر به عنوان یک راهکار غیر دارویی برای درمان یبوست در سالمندان پیشنهاد می شود. مصرف فیبر باعث افزایش حجم مدفوع و ایجاد تحرک بیشتر در روده می شود. اما مصرف فیبر باید به طور تدریجی و با مشورت پزشک آغاز شود تا برای سالمندان قابل قبول باشد.
  1. مصرف مایعات به میزان کافی: مصرف آب به میزان کافی، برای رطوبت دادن مدفوع و سهولت در دفع آن بسیار مهم است. سالمندان به دلیل کاهش احساس تشنگی در معرض خطر خشکی و کمبود آب قرار دارند، بنابراین بهتر است از آنها خواسته شود که در طول روز مقدار کافی آب مصرف کنند.
  1. فعالیت فیزیکی: انجام تمرینات ورزشی معتدل مانند پیاده روی، شنا، یوگا و تمرینات تنفسی می تواند بهبودی در وضعیت یبوست در سالمندان داشته باشد. این فعالیت ها می تواند باعث افزایش حرکت روده و تحریک عضلات آن شود.
  1. استفاده از تکنیک های آرامش‌دهند: استراحت و تأمل می تواند به آرامش روانی و کاهش استرس و اضطراب سالمندان کمک کند و بهبودی در وضعیت یبوست در آنها داشته باشد. فعالیت های آرامش بخش مانند یوگا، مدیتیشن و تمرینات ذهنی می تواند به سالمندان کمک کند تا احساس آرامش و رضایت بیشتری داشته باشند و مشکلات یبوست را بهبود بخشند.
  1. تغییر سبک زندگی: اصلاح سبک زندگی سالمندان می تواند بهبودی در وضعیت یبوست آنها داشته باشد. برای مثال، استفاده درست از توالت، استفاده از مبلمان مناسب برای نشستن و جلوگیری از فشار بر روی شکم و روده، می تواند به بهبودی وضعیت یبوست در سالمندان کمک کند.
  1. ماساژ شکم: ماساژ شکم می تواند بهبودی در تحرک روده و رفع یبوست در سالمندان داشته باشد. ماساژ شکم به عنوان یک روش غیر دارویی و ایمن، می تواند برای سالمندانی که از عوارض دارویی یا بیماری های دیگری که مصرف داروهای شیمیایی را ممنوع می کنند، مفید باشد.

در نهایت، برای درمان یبوست در سالمندان بهتر است همواره با پزشک معالج و متخصص خود مشورت کنید و هرگونه تغییر در روش های درمانی خود را با او مطرح کنید.

پیشگیری از ابتلا به یبوست

از یک رژیم غذایی متعادل و غنی از فیبر بهره‌مند شوید. منابع عالی فیبر شامل میوه‌ها، سبزیجات، حبوبات و نان‌ها و غلات سبوس‌دار هستند. فیبر و آب به تسهیل دفع مدفوع در روده بزرگ کمک می‌کنند. بیشتر فیبر موجود در میوه‌ها در پوست آن‌ها، مانند سیب، قرار دارد. میوه‌هایی که دانه‌های خوراکی دارند، مانند توت‌فرنگی، بیشترین مقدار فیبر را دارا هستند. سبوس نیز منبع بسیار خوبی از فیبر است. می‌توانید غلات سبوس‌دار را مصرف کنید یا آن‌ها را به غذاهایی مانند سوپ و ماست اضافه نمایید. افرادی که با مشکل یبوست مواجه هستند، باید هر روز بین 18 تا 30 گرم فیبر مصرف کنند.
اگر به دیورتیکولیت مبتلا هستید، ممکن است توصیه شود از مصرف میوه‌های حاوی دانه پرهیز کنید.
روزانه هشت لیوان آب بنوشید. (توجه: در برخی افراد، مصرف شیر ممکن است باعث یبوست شود).
مایعات حاوی کافئین مانند قهوه و نوشابه‌ها می‌توانند باعث کم‌آبی بدن شوند. ممکن است لازم باشد تا زمانی که عادات روده‌ای شما به حالت عادی برگردد، از مصرف این نوشیدنی‌ها خودداری کنید.
به طور منظم ورزش کنید. نیازی به فعالیت زیاد نیست؛ حتی پیاده‌روی می‌تواند بسیار مفید باشد.
از مکمل‌های غذایی مانند منیزیم برای درمان یبوست استفاده کنید. (توجه: همه افراد نباید منیزیم مصرف کنند. قبل از مصرف، با پزشک مشورت کنید.)

چه افرادی در معرض ابتلا به یبوست هستند؟

برخی افراد به دلیل شرایط خاص خود، ممکن است بیشتر از دیگران در معرض ابتلا به یبوست قرار گیرند. این افراد شامل موارد زیر هستند:

  • افراد ۶۵ ساله و بالاتر: بزرگ‌سالان معمولاً فعالیت بدنی کمتری دارند و به بیماری‌های خاصی مبتلا می‌شوند که آن‌ها را در معرض یبوست قرار می‌دهد.
  • زنان و کودکان: زنان به طور کلی بیشتر از مردان به یبوست مبتلا می‌شوند و همچنین کودکان نیز نسبت به بزرگ‌سالان بیشتر در معرض این مشکل هستند.
  • زنان باردار: تغییرات هورمونی و فشار ناشی از جنین بر روی روده‌ها می‌تواند منجر به یبوست شود.
  • افرادی که در رخت‌خواب هستند: افرادی که به دلیل شرایط پزشکی خاص، مانند آسیب‌های نخاعی، مجبور به استراحت در رخت‌خواب هستند، معمولاً با مشکلات حرکات روده مواجه می‌شوند.
  • مصرف‌کنندگان داروهای خاص: داروهایی که عملکرد روده را کاهش می‌دهند، مانند داروهای ضد افسردگی، داروهای فشار خون و مسکن‌ها، معمولاً باعث یبوست در مصرف‌کنندگان می‌شوند.
  • افرادی با رژیم غذایی نامناسب: بسیاری از افرادی که در رژیم غذایی خود فیبر کافی ندارند، به یبوست دچار می‌شوند.

یبوست به عنوان یکی از بیماری‌های اصلی شناخته می‌شود. افرادی که نمی‌توانند در طول روز به دفعات لازم عمل دفع را انجام دهند یا احساس می‌کنند که این عمل به طور کامل انجام نمی‌شود، دچار یبوست هستند. تغییر در عادات غذایی و کاهش میزان غذا خوردن می‌تواند خطر ابتلا به یبوست را افزایش دهد. افرادی که سابقه یبوست دارند یا به دیابت و کم‌کاری تیروئید مبتلا هستند، بیشتر در معرض این مشکل قرار دارند.
یبوست می‌تواند مانع از کاهش وزن شود و نیاز به درمان دارد. بهتر است رژیم غذایی شما حاوی مقدار کافی فیبر باشد تا از بروز این مشکل جلوگیری شود. در صورتی که در حین رژیم لاغری دچار یبوست شدید، می‌توانید با استفاده از ملین‌های طبیعی و داروها به بهبود وضعیت خود کمک کنید. همچنین، ماساژ شکم و ورزش منظم نیز از روش‌های مؤثر برای درمان یبوست در طول رژیم لاغری به شمار می‌روند.

سوالات متداول درمان یبوست

خیر، یبوست یکی از مشکلات معمول در سن های مختلف کودکان است، رایج در کودکان در هر سنی است. کودک مبتلا به یبوست ممکن است دفعات دفع مدفوع کمتر از حد نرمال داشته باشد، یا دفع مدفوع او سخت و دردناک باشد. اکثر کودکان مبتلا به یبوست مشکل پزشکی ویژه ای ندارند که باعث یبوست و علائم آن شود. یبوست معمولا با تغییر در رژیم غذایی یا رفتار یا گاهی اوقات با دارو برطرف می شود. می توانید برای درمان یبوست از درمان های خانگی استفاده کنید. اگر درمان خانگی مفید نیست، با پزشک فرزندتان صحبت کنید.

یبوست زمانی بوجود می آید که فرد توانایی تخلیه روده بزرگ نداشته باشد. به عبارتی، یبوست می تواند به دلایل زیادی رخ دهد. هر چه غذا در دستگاه گوارش کندتر حرکت کند، روده بزرگ آب بیشتری جذب کرده و مدفوع سفت تر می شود. با این تعریف می توان گفت که اگر فردی در طول هفته کمتر از 3 بار مدفوع کند؛ دچار یبوست شده است.

1 نظر

  • با سلام و خسته نباشید.
    سپاس از راهنمایی های کامل و مفید شما

ارسال دیدگاه

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

×

شروع مکالمه

یکی از اعضا را انتخاب و در واتساپ گفتگو کنید.

× پشتیبانی آنلاین