رابطه خونریزی مقعدی و سرطان
فهرست مطالب
چگونه خونریزی از مقعد اتفاق می افتد؟
خونریزی مقعدی به طور معمول به خونریزی از روده بزرگ و یا راست روده اشاره می کند. خونریزی مقعدی احتمال دارد به شکل خون در مدفوع، بر روی دستمال توالت یا در کاسه توالت ظاهر گردد. خونی که بر اثر خونریزی مقعدی ایجاد می گردد می تواند از قرمز تا قهوه ای تا رنگ قیری متغیر باشد.
دلایل احتمالی زیادی جهت ایجاد خونریزی مقعدی وجود دارد و بررسی کامل و تشخیص سریع به وسیله پزشک متخصص مهم است. خونریزی مقعدی بایستی همواره با مشاوره و معاینه به وسیله پزشک برای تشخیص دقیق و برنامه درمانی ارزیابی شود چرا احتمال دارد خونریزی مقعدی علامتی از یک بیماری باشد مثلا خونریزی مقعدی و سرطان با یکدیگر ارتباط داشته باشند.
خونریزی مقعدی و سرطان روده بزرگ یا مقعد ممکن است با یکدیگر ارتباط داشته باشند، نوعی سرطان که اگر تشخیص زودهنگام صورت گیرد قابل درمان است. خونریزی مقعدی می تواند به دلیل هموروئید، شقاق مقعد، کولیت یا تعداد زیادی از علل دیگر باشد پس خونریزی مقعدی و سرطان تنها دلیل ایجاد این عارضه نیست. به این علل، معاینه پزشک مجرب نخستین قدم جهت شناسایی دلیل اصلی خونریزی مقعدی و تعیین مناسب ترین گزینه های درمانی است. جهت درمان صحیح بایستی سبب را به نحو درستی تشخیص داد و پس از آن مشخص می شود که خونریزی مقعدی و سرطان باهم مرتبط اند یا خیر.
به هر خونی که از بخش مقعد خارج شود خونریزی مقعدی گفته می شود گاه این خونریزی ممکن است از ناحیه رکتوم و یا بخش پایانی روده باشد.
داخل مقعد از تعداد زیادی رگ خونی ساخته شده است زمانی که رگ ها ورم نماید و یا از بخش طبیعی خود خارج گردد خونریزی اتفاق می افتد. به طور مثال زمانی که شخصی به یبوست مبتلا می شود به علت فشار آوردن زیاد یبوست به بواسیر تبدیل شده و سبب می شود که با درد و خونریزی همراه باشد.
مهم ترین علت خون در مدفوع چیست؟
همانطور که گفته شد وجود خون در مدفوع می تواند ناشی از علل گوناگونی باشد و ممکن است خونریزی مقعدی و سرطان با هم ارتباط داشته باشند. اگر این مشکل را تجربه می کنید، بایستی در مورد آن با پزشک مشورت نمایید. در ادامه تعدادی از علل احتمالی خونریزی مقعدی را بررسی می کنیم:
هموروئید
هموروئید یا بواسیر یکی از دلایل مرسوم خون در مدفوع است و به حالتی گفته می شود که رگ خونی در رکتوم متورم می شوند. بواسیر می تواند داخلی یا خارجی باشد و احتمال دارد به علت فشار آوردن زیاد به هنگام دفع، یبوست مزمن یا بارداری بروز نماید.
شقاق مقعد
شقاق مقعد پارگی های کوچک در پوشش قسمت مقعد هستند که بیشتر به دلیل دفع مدفوع بزرگ یا سفت ایجاد می گردد. شقاق مقعدی می تواند سبب خون بر روی مدفوع یا روی دستمال شود.
عفونت های گوارشی
بعضی عفونت های ویروسی یا انگلی می توانند سبب التهاب در دستگاه گوارش گردند و مدفوع را خون آلود نمایند. برای مثال می توان به گاستروانتریت باکتریایی، گاستروانتریت ویروسی یا عفونت های انگلی همچون آمیبیاز اشاره نمود.
مشکل التهابی روده (IBD)
شرایطی همچون بیماری کرون و کولیت اولسراتیو از اختلالات التهابی دستگاه گوارش هستند که می توانند سبب ایجاد خونریزی مقعدی گردند و نشانه های دیگری همچون درد شکم، اسهال و کاهش وزن داشته باشند.
بیماری دیورتیکولار
دیورتیکول‌ها کیسه های برآمده ای اند که می توانند در روده بزرگ ساخته شوند. زمانی که کیسه ها ملتهب می شوند، به آن دیورتیکولیت گفته می شود. اگر دیورتیکول پاره شود، احتمال دارد خونریزی مقعدی رخ دهد. پس همیشه خونریزی مقعدی به سرطان ارتباط ندارد.
پولیپ یا سرطان کولورکتال
اینجا می توان گفت که خونریزی مقعدی و سرطان با یکدیگر ارتباط دارند. پولیپ ها رشد غیر طبیعی بافت ها اند که می توانند در روده بزرگ ایجاد شوند. در حالی که اغلب پولیپ ها غیر سرطانی اند، بعضی از آن ها می توانند یا گذشت زمان به سرطان روده بزرگ تبدیل گردند. وجود خون در مدفوع می تواند نشانه پولیپ یا سرطان روده بزرگ باشد، به ویژه اگر مداوم باشد یا با نشانه های نگران کننده دیگری همچون تغییر در عادات روده همراه باشد.
خونریزی مقعدی به دلیل بیماری مری
اگر منشاء خونریزی از مری باشد ممکن است این خونریزی در تمام لوله گوارش و در نهایت در مدفوع و خونریزی مقعدی دیده شود. پس حتما در صورت ملاحظه چنین مواردی به پزشک جهت بررسی بیشتر مراجعه کنید.
درد معده و خونریزی مقعدی
خونریزی معده می تواند منجر به خونریزی مقعدی شود. خونریزی از معده به دنبال دلایل زیر می تواند ایجاد گردد:
- گاستریت: مصرف الکل و بعضی دارو ها می تواند سبب التهاب معده یا بروز نشانه های ورم معده شود.
- سرطان معده: رژیم غذایی دارای غذا های نمکی و گوشت فرآوری شده و فست فود و سبزیجات کم، و نیز نوشیدن الکل و سیگار، عامل ایجاد سرطان معده است.
- زخم معده: زخم احتمال دارد بزرگ شده و از راه آسیب به عروق سبب خونریزی شود. در توضیح دلایل زخم معده می توان گفت پس از دارو ها، آلودگی با هلیکوباکترپیلوری اصلی ترین دلیل ایجاد زخم های معده است. به علاوه کسانی که سوختگی، سرطان، جراحی های سخت را تجربه نموده اند، احتمال دارد به دنبال استرس ایجاد شده مبتلا به زخم معده شوند. زخم های روده هم به طور معمول به علت اسید معده و آلودگی با میکروب هلیکوباکتر پیلوری ایجاد می گردند.
خونریزی مقعدی به دلیل بیماری روده
خونریزی از بخش انتهایی دستگاه گوارش به دنبال هر یک از دلایل زیر می تواند ایجاد شود:
- خونریزی مقعدی به خاطر یبوست شدید
- عفونت های روده: علائم رایج التهاب روده می تواند به علت عفونت های روده ایجاد شود.
- کولیت زخمی: این مشکل یک بیماری خود ایمنی است که در آن جدار درونی روده دچار التهاب می شود. این نوع کولیت اکثرا هم روده بزرگ را درگیر می نماید. مشکل کولیت روده زخمی به علت التهاب و خونریزی زیاد از زخم های کوچک می تواند سبب خونریزی مقعدی شود.
- بیماری کرون: این مشکل یک بیماری خود ایمنی است که سبب التهاب روده ها و در نتیجه سبب خونریزی مقعدی می گردد.
- کولیت ایسکمیک: این مشکل بر اثر نرسیدن خون به اندازه کافی و در نتیجه اکسیژن به سلول های روده و آسیب به آن ایجاد می گردد. اسهال خونی و درد شکم از نشانه های کولیت ایسکمیک است.
دلیل خونریزی مقعدی در کودکان
آیا در کودکان خونریزی مقعدی و سرطان باهم ارتباط دارند؟ باید گفت که اصلی ترین دلیل خونریزی دستگاه گوارش کودکان مبتلا شدن به یبوست و تب و دفع سفت مدفوع است. این موضوع می تواند بافت مقعد را دچار آسیب کند. جهت درمان کوتاه مدت، ملین ها می توانند عارضه را تسکین دهند. در دراز مدت هم افزایش فیبر در رژیم غذایی می تواند کمک کننده باشد.
علت خونریزی مقعدی در زمان پریودی
آیا در کودکان خونریزی مقعدی و سرطان باهم ارتباط دارند؟ باید گفت که اصلی ترین دلیل خونریزی دستگاه گوارش کودکان مبتلا شدن به یبوست و تب و دفع سفت مدفوع است. این موضوع می تواند بافت مقعد را دچار آسیب کند. جهت درمان کوتاه مدت، ملین ها می توانند عارضه را تسکین دهند. در دراز مدت هم افزایش فیبر در رژیم غذایی می تواند کمک کننده باشد.
علت خونریزی مقعدی پیش از مدفوع
علت خونریزی مقعدی بدون دفع کردن چیست؟ در بعضی موارد، شخص احتمال دارد هموروئید داخلی و خارجی داشته باشد که بدون اجابت مزاج و مدفوع سبب خونریزی می گردد. در صورت مشاهده هر گونه علائم خونریزی بواسیر به پزشک متخصص مراجعه نماید، چرا که می تواند به تعیین نوع مشکل کمک کرده و درمان مناسب را توصیه نماید. همانطور که دیدیم همیشه خونریزی مقعدی و سرطان با هم ارتباطی ندارند و اغلب اوقات دلایل خونریزی مقعدی عاملی جز سرطان است.
چه مقدار خون در مدفوع خطرناک است؟
مقدار خون موجود در مدفوع با توجه به دلیل زمینه ای آن می تواند بسیار مختلف باشد. در بعضی موارد، حجم خون احتمال دارد حداقل باشد؛ به شکلی که با چشم غیر مسلح قابل دیدن نباشد (اصطلاحا خون مخفی در مدفوع) و جهت تشخیص آن به آزمایش مدفوع نیاز داشته باشید. از طرف دیگر، اندازه های بیشتر آن می تواند از رگه ها یا لکه ها تا مقدار زیادی خون که مدفوع را سیاه یا قرمز روشن می کند، متغیر باشد. این احتمال وجود دارد که خون موجود و خونریزی مقعدی و سرطان به هم مربوط باشند پس در صورت مشاهده خون در مدفوع، مهم است که به پزشک متخصص مراجعه نمایید. به شکل کلی، شرایط زیر نیاز به مراقبت های پزشکی دارد:
اگر خونریزی زیاد همراه با ضعف زیاد، سرگیجه را تجربه می کنید، مناسب تر است هر چه زود تر به دنبال درمان پزشکی باشید چرا که این شرایط می تواند علائم یک وضعیت حاد و اورژانسی باشد.
اگر این عارضه همراه با درد شکمی، اسهال زیاد، کاهش وزن بالا یا دیگر علائم نگران کننده باشد، ضروری است که به پزشک مراجعه نمایید چرا که احتمال ارتباط بین خونریزی مقعدی و سرطان هست.
آیا همواره خون در مدفوع نشانه سرطان است؟
همانطور که در بخش های اشاره شد وجود خون در مدفوع می تواند توسط عوامل گوناگونی ایجاد شود. اگرچه خونریزی مقعدی و سرطان می توانند باهم مرتبط باشند و نشانه سرطان روده بزرگ باشد، ولی لزوما به معنای وجود آن نیست. شرایط دیگری نیز وجود دارد که می توانند سبب ایجاد این عارضه شوند.
علائم مرتبط با خونریزی مقعدی و سرطان
خونریزی از مقعد، احتمال دارد جز علائم نخستین سرطان و یا سایر مشکلات مقعدی باشد. ولی بعضی علائم دیگر هم وجود دارند که در صورت مشخص شدن نیاز به بررسی به وسیله پزشک دارند:
- خونریزی از راست روده و یا مقعد
- توده در نزدیکی مقعد
- درد پیرامون مقعد
- خارش و ترشح مقعدی
- تغییر در عادات روده
هنگامی صحبت از خونریزی مقعدی و سرطان می شود، چند نوع خون وجود دارد که می تواند به پزشکان در تعیین دلیل کمک کند. این موارد عبارت اند از:
خون قرمز روشن در مدفوع
این خون تازه بوده و معمولا نشان دهنده خونریزی در بخش پایینی دستگاه گوارش، همچون راست روده یا قسمت مقعد است. در این صورت خون احتمال دارد به شکل رگه های قرمز ظاهر شود یا با مدفوع مخلوط گردد. این خون را با چشم غیر مسلح به راحتی می توان دید.
خون قرمز تیره در مدفوع
خونی که تیره‌تر ممکن است نشان دهنده خونریزی در روده بزرگ یا کوچک باشد. این نوع خونریزی سبب مخلوط شدن خون با مدفوع می شود و ظاهری قیری به نام ملنا به مدفوع می دهد. این نوع مدفوع چسبناک است.
تشخیص خونریزی مقعدی و سرطان
برای تشخیص خونریزی مقعدی و سرطان احتمال دارد آزمایشات متفاوتی بر اساس نظر متخصص و علائم فرد تجویز شود که در این بخش به تعدادی از آن ها اشاره می کنیم:
- معاینه فیزیکی: معاینه بدن جهت بررسی علائم سلامت، مثل بررسی علائم و سوابق بیماری، همچون توده ها یا هر چیز دیگری که غیر طبیعی به نظر می رسد انجام می گیرد. بررسی سابقه سلامت در درمان و انتخاب دارو ها موثر است در این زمان ابتلا فرد به بیماری های دیگر، حساسیت دارویی و شرایط عمومی بدن مورد بررسی قرار می گیرد.
- معاینه رکتوم: جهت معاینه رکتوم پزشک نخست دستکش پوشیده و یک انگشت روغنی را وارد مقعد می کند و توده یا هر چیز غیر عادی را بررسی می کند.
- آنوسکوپی: در این تکنیک از آنوسکوپ که یک لوله چراغ دار است جهت دیدن داخل رکتوم با وارد نمودن به مقعد انجام می شود.
- پروکتوسکوپی: راهی جهت بررسی داخل راست روده و مقعد جهت بررسی بخش های غیر طبیعی با استفاده از پروکتوسکوپ. پروکتوسکوپ وسیله ای نازک و با نور و عدسی جهت مشاهده داخل راست روده و مقعد است. همچنین احتمال دارد از آن جهت نمونه برداری و مطالعه موارد مشکوک و سرطانی استفاده شود و رابطه خونریزی مقعدی و سرطان بررسی شود.
- اندورکتال: روشی که در آن یک مبدل اولتراسوند در مقعد یا رکتوم قرار داده می شود و جهت پرتاب امواج صوتی پرانرژی از بافت ها یا اندام های داخلی و ایجاد پژواک استفاده می شود. پژواک های ایجاد شده از دستگاه تصویری از بافت های بدن را تشکیل می دهند که سونوگرافی گفته می شود.
- نمونه برداری: برداشتن بافت ها به شکل که به توان آن ها را زیر میکروسکوپ به وسیله پاتولوژیست مشاهده کرد تا علائم سرطان را بررسی نماید. اگر در زمان آنوسکوپی بخشی غیرطبیعی دیده شود، احتمال دارد در آن زمان بیوپسی انجام گیرد.
درمان خونریزی مقعدی
بعد از مراجعه به پزشک و درک دلیل خونریزی مقعدی و ارتباط داشتن یا نداشتن با سرطان، می توان روش های درمانی آن را مورد بررسی قرار داد. برای مثال کسانی که به شقاق یا هموروئید مبتلا اند با استفاده از داروهای خانگی و یا جراحی بهبود پیدا می کنند.
نخستین درمان برای این نوع بیماری رعایت نمودن رژیم غذایی در اشخاص و مصرف مایعات زیاد و فیبر کافی است. انجام ورزش و کاهش وزن هم می تواند حرکات روده بزرگ و کوچک را افزایش داده و از یبوست در اشخاص و ایجاد خونریزی مقعدی پیشگیری کند. یکی از روش های درمان تمیز بودن مقعد است که خود سبب برطرف شدن این مشکلات خواهد شد.
اگر بالای 40 سال سن دارید و چندین روز پشت سر هم خونریزی از مقعد را تجربه می کنید، بایستی به پزشک مراجعه کنید و از درمان های خانگی پرهیز نمایید. زیرا که در این سنین احتمال دارد دلیل این خونریزی سرطان روده باشد. اگر همراه با این خونریزی نشانه های دیگری همچون احساس گیجی، درد شکمی، حالت تهوع و خستگی دارید، بایستی به پزشک متخصص مراجعه کنید تا ارتباط خونریزی مقعدی و احتمال سرطان باهم مشخص شود.
خون ریزی مقعدی با توجه به دلیل اصلی قابل درمان است. در مجموع، درمان ها به چند دسته تقسیم می شوند:
دارو جهت درمان خونریزی مقعدی
پزشک احتمال دارد دارو های خوراکی همچون آنتی بیوتیک ها و ضد قارچ ها را جهت درمان یا پیشگیری از عفونت ها یا اینکه دارو ضد التهابی را جهت کم کردن التهاب و درد ناشی از خون ریزی مقعد تجویز کند. استفاده نمودن از داروی گیاهی می تواند در درمان خونریزی مقعد تاثیر گذار باشد.
جراحی
در بعضی موارد، احتمال دارد جهت برداشتن توده های غیر عادی که احتمال دارد سبب خون ریزی مقعدی شوند، جراحی احتیاج باشد. این عمل ها می توانند از روش های دارای اثرات سبک تر همچون پولیپکتومی یعنی عمل برداشتن پولیپ تا عمل های گسترده تر همچون برداشتن کولون یا رکتوم مختلف باشند.
تغییر رژیم غذایی و سبک زندگی
خوردن یک رژیم غذایی مغذی و ورزش احتمال دارد با کاهش التهاب در دستگاه گوارش به بهبود علائم خون ریزی مقعدی کمک نماید. افزایش مصرف فیبر و اجتناب از غذاهایی که سبب یبوست می شوند هم می تواند به خون ریزی مقعدی کمک نماید.
درمان های طبیعی
بعضی از بیماران با داروهای طبیعی همچون آب آلوئه ورا و یا سرکه سیب درد ناشی از خون ریزی مقعد را کمتر می کنند. با این وجود، نیاز است که توجه داشته باشید که این نوع از درمان ها جایگزین درمان های پزشکی نیستند و بایستی همیشه پیش از شروع هر رژیم درمانی جدید، با پزشک مشورت نمایید.
پیشگیری از خون ریزی مقعدی
پیشگیری از خون ریزی مقعدی موضوعی مهم جهت جلوگیری از هرگونه مشکل یا عارضه است. جهت کاهش احتمال خون ریزی مقعدی بایستی اقدامات زیر انجام گیرد:
- بهداشت را رعایت نمایید، از جمله شستن مناسب هر روز اطراف مقعد و استفاده نمودن از دستمال مرطوب به جای دستمال خشک در صورت امکان.
- مصرف نمودن غذاهای غنی از فیبر را در رژیم غذایی بگنجانید تا به آسانی حرکات روده و کاهش فشار ناشی از دفع مدفوع کمک نماید.
- جهت کمک به نرم نگه داشتن مدفوع و کمک به هضم، به شکل منظم ورزش کنید.
- از فشار آوردن زیاد در زمان اجابت مزاج خودداری نمایید، چرا که می تواند سبب شکاف مقعد و پارگی آن شود که این موضوع می تواند سبب خون ریزی مقعدی شود.
- از فعالیت هایی مثل بلند نمودن وزنه های سنگین یا فعالیت های بدنی شدید است خودداری کنید.
- در طول روز همواره مقادیر بالایی آب مصرف نمایید تا مطمئن شوید که بدن به درستی هیدراته شده است و مدفوع نرم است تا بتوانید به آسانی و با حداقل فشار به بافت های اطراف در بخش رکتوم، دفع شود.
سوالات شما در خصوص خونریزی مقعدی و سرطان
بهترین راه درمان خونریزی مقعدی چیست؟
از آنجایی که ممکن است خونریزی مقعدی و سرطان باهم ارتباط داشته باشند بایستی جهت تشخیص علت های آن به متخصص گوارش مراجعه کرد.
خونریزی مقعدی چه زمانی خطرناک است؟
خوشبختانه، اغلب علل خونریزی مقعدی تهدید کننده زندگی نیستند. با این وجود، تنها راه جهت اطمینان از دلیل بیماری، ارزیابی به وسیله یک پزشک متخصص است.
خونریزی مقعدی و سرطان با یکدیگر مرتبط هستند؟
بله. یکی از نشانه های سرطان روده می تواند خونریزی از این ناحیه باشد. اما چندان نگران نباشید و به پزشک مراجعه کنید.
در این مطلب در رابطه با ارتباط خونریزی مقعدی و سرطان صحبت کردیم و به شرح جنبه های مختلف آن پرداختیم. امیدواریم این مطالب برای شما مفید بوده باشد.
